Kuantum Güç Araştırma Merkezi’nin CEO’su Sukbae Lee’nin de ortalarında yer aldığı bir küme bilim insanı, kısa mühlet evvel LK-99 isimli bir materyal geliştirdiklerini açıklamıştı.
Hakem onayına sunulmayan bir makalede lisana getirilen bu icadın fizik dünyasında ihtilal yaratabileceği ileri sürülmüştü. Bu teze nazaran LK-99, havada adeta uçarak saatte 500 kilometreden süratli giden maglev trenleri yahut uçan kaykaylar üzere yenilikçi teknolojilerin önünü açacaktı.
Öte yandan birçok araştırmacı, Lee ve takımının savlarına kuşkuyla yaklaşmıştı.
Çek Cumhuriyeti’ndeki Prag Üniversitesi’nden araştırmacılar da LK-99’u kendileri sınamaya karar verdi.
Malzeme bilimcisi Ross Colman ve meslektaşları, yaptıkları deneyde LK-99’un bir süperiletken üzere davranmadığını açıkladı.
SÜPERİLETKEN NEDİR?
1911’de Hollandalı fizikçi Heike Kamerlingh Onnes, cıvanın -269 dereceye kadar soğutulduğunda elektriği hiç direnç göstermeden ilettiğini keşfetmişti. Fizikçi buna “cıvanın süperiletken hali” ismini vermişti.
Süperiletkenlerde elektrik akımını oluşturan elektronlar, atomların hiçbirine çarpmadan ortalarından akıp gidiyor. Bu yüzden süperiletken unsurlar, hiç ısınmadan enerjiyi kesintisiz bir biçimde aktarma özelliğine sahip.
Bunlar sıhhat, elektronik ve ulaşım üzere alanlarda ihtilal yaratma potansiyeli taşıyor.
Öte yandan bilim insanları 1911’deki keşiften beri daha yüksek sıcaklıklarda muhteşem iletken hale gelen gereçler geliştirmeye çalışıyor.
“BİRTAKIM YANLIŞLIKLAR YAHUT EKSİK BİLGİLER VAR”
Lee ve takımı de LK-99’un 127 derecelik sıcaklıkta bile süperiletkenliğini koruduğunu öne sürmüştü.
Colman ve meslektaşlarına göreyse LK-99, oda sıcaklığında süperiletkenlerden beklenen davranışları dengeli biçimde sergilemiyor.
Colman, “Malzemenin sentez tanımı çok kolay biçimde sunulmuş. Birtakım yanlışlıklar yahut eksik bilgiler var” dedi.
İcada kuşkuyla yaklaşan pek çok bilim insanı, LK-99’un bir süperiletkenden çok demir üzere ferromanyetik olabileceğini düşünüyor.
Ferromanyetizma, kabaca, mıknatıslanabilen demir üzere gereçlerin davranışlarını nitelemek için kullanılan bir terim.
BİR BİLİM İNSANI SORUŞTURMA ALTINDA
Öte yandan, LK-99 oda sıcaklığında süperiletken hale geldiği öne sürülen birinci materyal değildi.
Birkaç yıl evvel saygın bilimsel mecmua Nature’da yayımlanan bir makalede, 15 derece sıcaklıkta süperiletken hale gelebilen bir materyal geliştirildiği duyurulmuştu.
Ancak bu gerecin çalışması için 2,5 milyon atmosferik basınç (ATM) gerekiyordu ve bu da uygulanmasını yeniden zorlaştırıyordu. Ayrıyeten kimi hesap yanılgılarının tespit edilmesi üzerine makale geri çekilmişti.
Söz konusu makalenin başyazarı, Rochester Üniversitesi’nden Dr. Ranga P. Dias’tı.
New York Times’ın aktardığı son bilgilere göreyse benzeri savlarda bulunduğu bir öteki makalesi de geri çekilen Dr. Dias, vazife aldığı üniversite tarafından soruşturulmaya başladı.
